Rozwijanie umiejętności rozpoznawania emocji u dziecka

Wskazówki dla rodzica:

1. Identyfikacja emocji u innych ludzi

Korzyści dla dziecka

– Pozwala nauczyć dziecko koncentrowania swojej uwagi na przeżyciach wewnętrznych innej osoby.

- Pozwala dziecku lepiej orientować się w sferze społecznej. Rozpoznawane emocje mogą służyć jako drogowskaz w zastosowaniu właściwych norm społecznych.

- Ukazanie dziecku możliwych powodów wystąpienia danej emocji pozwala dziecku lepiej rozróżniać kontekst sytuacji, w których występują dane emocje. Wzmacnia to również zdolność do bardziej precyzyjnej identyfikacji emocji, oraz lepiej rozumieć ich kontekst społeczny.

Sposób postępowania

* Zwracanie uwagi dziecka na przejaw danej emocji w sytuacji społecznej.

- Podanie nazwy emocji.

- Wytłumaczenie w prostych słowach powody, dla której ktoś mógł poczuć się w dany sposób.

* Zwracanie uwagi na cechy charakterystyczne danej emocji.

- Podanie nazwy emocji.

- Wskazanie charakterystycznych symptomów symbolizujących przeżywanie danych emocji np. Przyjęcie charakterystycznej postawy ciała, mimiki twarzy, ekspresja zachowania.

* Wskazanie możliwych powodów, dla których ktoś mógł poczuć daną emocje.

- Wytłumaczenie w prostych słowach powody, dla której mógł poczuć się w dany sposób.

- Przypomnienie sytuacji, w której dziecko było w podobnej sytuacji.

2. Identyfikacja emocji u siebie

Korzyści dla dziecka

- Pozwala zwiększyć świadomość dziecka wpływu emocji na jego postrzeganie rzeczywistości.

- Pozwala lepiej dziecku rozumieć własne zachowanie.

- Umożliwia skuteczniejsze sygnalizowanie własnych problemów.

Sposób postępowania

* Zwracanie uwagi dziecka na jego własny przejaw danej emocji

- Podanie nazwy emocji

- Zwrócenie uwagi na doznania towarzyszące przejawianiu danej emocji np. Przyjęcie charakterystycznej postawy ciała, mimiki twarzy, ekspresja zachowania.

- Podkreślanie neutralności emocji – Nie jest ani dobra ani zła w przeciwieństwie do ich nieodpowiedniego wyrażania w formie nieakceptowalnego społecznie zachowania.

* Ukierunkowanie przepływu emocji.

- Działania ukierunkowujące dziecko do wyrażenia swoich emocji w sposób akceptowalny społecznie bez powstrzymywania ich przepływu.

- Podkreślanie akceptowalnych społecznie sposobów wyrażania emocji np. Radość - gdy zachowanie wpływa pozytywnie na otoczenie (np. nie śmianie się z kogoś gdy powoduje to u kogoś smutek); Smutek – gdy nie zakłóca funkcjonowania innych osób (np. bardzo głośny płacz ); Złość – Dążenie do konstruktywnego rozwiązywania problemów lub zachowania ograniczające negatywne konsekwencje dla otoczenia takie jak: bicie, krzyk.

3. Ćwiczenia wspomagające

* Pytanie dziecka o interpretacje emocji i ewentualnych powodów ich wystąpienia w obecnej sytuacji.

* Pytanie dziecka o interpretacje emocji i ewentualnych powodów ich wystąpienia na obrazkach i nagraniach.

* Pytanie dziecka o przykłady sytuacji związanych z przeżywaniem emocji w przeszłości.

Opracowanie własne mgr Krzysztof Ambrzykowski